DHURONI RAPORTO
Arkivi i Lëvizjes LGBTI+ në Kosovë

Arkivi i Lëvizjes LGBTI+ në Kosovë

Misioni i Arkivit të Lëvizjes LGBTI+ në Kosovë është të hulumtojë, grumbullojë, ruajë, dokumentojë dhe promovojë historinë, kulturën dhe përvojën e komuniteteve LGBTI+ në Kosovë. Ky arkiv synon të sigurojë një burim të vlefshëm informacioni në lidhje me lëvizjen LGBTI+ dhe të ndihmojë në ndërgjegjësimin dhe diversitetin gjinor e seksual në shoqëri. Përvojat dhe ngjarjet e dokumentuara në materialet e arkivuara janë burime të rëndësishme për hulumtim, edukim dhe sensibilizim të opinionit në lidhje me çështjet e komuniteteve LGBTI+.

Përmes krijimit të mundësisë së ruajtjes dhe qasjes së shpejtë në dokumentimet e krijuara nga veprimtaritë individuale, organizatat joqeveritare dhe mediat, duke mos përjashtuar edhe dokumentet që kanë të bëjnë, ju drejtohen apo dalin nga institucionet e drejtësisë, ne synojmë të nderojmë, të kujtojmë dhe të ndajmë historinë e lëvizjes LGBTI+ në Kosovë.

Pasuro historinë tonë!

Ju mund të ndani kopjen apo origjinalin e materialeve me rëndësi arkivore duke përfshirë të gjitha format dokumentare si: fotografi, dorëshkrime, video, audio, postera dhe të tjera. Për të kontribuar, na kontaktoni në email: arkiva.celks@gmail.com, apo në numrin e telefonit +383 49 701 499. Materialet tuaja do të tërhiqen nga qasja publike në momentin kur ju kërkoni. Kontributi juaj është thelbësor për të ruajtur dhe pasuruar historinë dhe kulturën e komuniteteve LGBTI+ në Kosovë.

_____________________________________________________________________________________________________________________________

Klauzolë:

Arkivi i Lëvizjes LGBTI+ në Kosovë është në proces të vazhdueshëm pasurimi dhe zhvillimi, dhe asnjë nga koleksionet nuk është krejtësisht i përfunduar. Kësisoj, rekomandojmë që hulumtimet tuaja t’i shtrini edhe në burime tjera.

Koleksionet

Koleksionet e Arkivit të Lëvizjes LGBTI+ në Kosovë përbëhen nga forma të ndryshme dokumentare, hulumtimi dhe grumbullimi i të cilave u realizua duke identifikuar krijuesit, prodhuesit dhe poseduesit e këtyre materialeve. Këto materiale shpërfaqin përvojat e personave dhe aleatëve të komuniteteve LGBTI+ nga Kosova, duke na mundësuar pasqyrimin e rrjedhshmërisë së ngjarjeve. Koleksionet janë të organizuara mbi bazë alfabetike dhe janë krijuar sipas natyrës së prodhimeve apo krijimeve. Për t’i qëndruar sa më afër natyrës së tyre, disa koleksione përbëhen edhe nga nën-koleksionet po ashtu me shtrirje alfabetike. Në secilin koleksion dhe nën-koleksion, materialet e arkivuara janë të rregulluara në mënyrë kronologjike dhe përmbajnë katalogje me kolona të kategorizuara që përmbledhin informacionet bazë të tyre.

Arti queer

Dokumente

Dorëshkrime

Efemera

Fototeka

Hapësirat me kujtime queer

Java e krenarisë

Libraria

Materiale audiovizuele

Shtypi

Kontribues me materiale arkivore

Shumë persona po i përgjigjen thirrjes për ruajtjen e historisë LGBTI+.Përveç që na kanë inspiruar për të vazhduar tutje kërkimin arkivor, kontribuesit kanë ndarë me ne posedimet e tyre apo na kanë ndihmuar që të hulumtojmë për materialet e identifikuara. Disa nga kontribuesit me materiale arkivore jo domosdoshmërisht janë krijues apo prodhues të materialeve të dhuruara nga ana e tyre. Vetëdija e tyre për të ruajtur dhe përpjekja e tyre për arkivin është shumë e rëndësishme. Krijuesit, prodhuesit e poashtu edhe poseduesit ose ata që dorëzuan tek ne, kanë dhënë një kontribut të çmuar për të përhapur historinë dhe kulturën LGBTI+ dhe për të siguruar që kjo pasuri të mos humbasë, harrohet ose fshihet.
CEL Kosova Chevron Icon
BIOGRAFIA
KOLEKSIONET
BIOGRAFIA: CEL Kosova (Center for Equality and Liberty) e themeluar në korrik 2013, është organizatë joqeveritare në Kosovë që ka për qëllim forcimin e komuniteteve LGBTI+ në Kosovë duke punuar për të mbrojtur dhe promovuar të drejtat e komuniteteve LGBTI+. CEL synon të krijojë një shoqëri më të barabartë dhe gjithëpërfshirëse përmes edukimit, avokimit dhe ofrimit të shërbimeve mbështetëse për individët që përballen me diskriminim dhe dhunë për shkak të orientimit seksual ose identitetit gjinor. Organizata zhvillon aktivitete që rrisin ndërgjegjësimin publik dhe fuqizojnë komunitetet për të sfiduar stereotipet dhe paragjykimet. ►►► CEL Kosova për Arkivin e Lëvizjes LGBTI+ në Kosovë ka siguruara: 3 numra të plotë të revistës Q-Magazine në formatin e shtypur origjinal.
KOLEKSIONET: LibrariaRevista & Zinë
Dardan Hoti Chevron Icon
BIOGRAFIA
KOLEKSIONET
BIOGRAFIA: Që nga viti 2011 ka ndërtuar përvojën e tij në gazetari. Shkrimet dhe hulumtimet e tij kryesisht kanë të bëjnë me të drejtat e njeriut, me fokus të drejtat LGBTQI+. Në 2013, u shpërblye me çmimin e parë për gazetari rreth varfërisë nga ekipi i OKB në Kosovë. Midis viteve 2014-2021 ishte anëtar i bordit të Asociacionit të Gazetarëve në Kosovë. Në vitin 2018 ishte përfitues i bursës së K2.0 për gazetari në të drejtat e njeriut. Është hulumtues dhe producent i dokumentarit që eksploron jetët e njerëzve LGBTQI+ në Kosovë: “Kah kqyrsha përpjetë, e shihsha veten përfuni” dhe aktualisht është duke punuar në dokumentarin “Kurrë nuk kam qenë në aeroplan”, mbështetur nga Qendra Kinematografike e Kosovës. Si dhe është themelues i Institutit Sekhmet.
KOLEKSIONET: DokumentarRevista & ZinëShtypiShtypi Ditor
Dylberizm Chevron Icon
BIOGRAFIA
KOLEKSIONET
BIOGRAFIA: Dylberizm-i u krijua më 19 mars të vitit 2018 nga aktivistët e pavarur queer kosovarë, si një faqe edukative në Instagram. Më 28 qershor 2020, Dylberizm bëhet platforma online e para, e cila specifikisht shërben për informimin dhe edukimin queer në gjuhën shqipe, dhe e cila mirëmbahet plotësisht në baza vullnetare.
KOLEKSIONET: Libraria
Ervina Halili Chevron Icon
BIOGRAFIA
KOLEKSIONET
BIOGRAFIA: Ervina Halili është poete dhe shkrimtare nga Kosova. Halili ka qenë e angazhuar në krijimtari që në moshë të re, duke u bërë një zë i rëndësishëm në letërsinë moderne. Veprat e saj karakterizohen me reflektim në përvojat e saj personale dhe kontekstin social në të cilin është rritur. Ajo ka publikuar disa libra me poezi dhe prozë. Ervina Halili është gjithashtu e njohur për performancat e saj poetike, ajo ka marrë pjesë në festivale të shumta ndërkombëtare të poezisë dhe ka fituar njohje për kontributin e saj në letërsi. Përveç krijimtarisë së saj letrare, Halili është aktive edhe në skenën kulturore të Kosovës. Një aspekt i rëndësishëm i veprimtarisë së Ervina Halilit është angazhimi i saj për Arkivin e Rilindjes. Halili ka kontribuar në ruajtjen dhe promovimin e një pjese të këtij arkivi, duke ndihmuar në dokumentimin dhe prezantimin e kësaj historije. ►►► Ervina Halili për Arkivin e Lëvizjes LGBTI+ në Kosovë ka siguruar: 1 artikull të publikuar në revistën e atëhershme ‘KOHA’.
KOLEKSIONET: Revista & Zinë
Instituti Sekhmet Chevron Icon
BIOGRAFIA
KOLEKSIONET
BIOGRAFIA: Është OJQ me seli në Prishtinë, u themelua në nentor të vitit 2020. Me punën e tyre, synojnë të kontribuojnë në demokratizimin e Kosovës. SEKHMET promovon drejtësinë dhe respektin për të drejtat e njeriut, veçanërisht të pakicave dhe atyre të përjashtuar nga pushteti, përfaqësimi dhe njohja, duke mbështetur ndryshimet gjithëpërfshirëse sociale dhe kulturore. Puna e SEKHMET merr formën e kërkimit dhe dokumentacionit, përmes produksioneve kulturore dhe artistike si dhe aktiviteteve avokuese dhe ndërgjegjësuese që synojnë publikun e gjerë, kryesisht mbi të drejtat e grave dhe LGBTQI+.
KOLEKSIONET: Arti queerMateriale audiovizueleMixed Media Art
Kaltrina Krasniqi Chevron Icon
BIOGRAFIA
KOLEKSIONET
BIOGRAFIA: Është regjisore dhe specialiste e medias nga Prishtina që punon në film, televizionin dhe në fushën e publikimit dixhital që nga viti 2000. Është anëtare themeluese e Kosovo Oral History Initiative, arkiv dixhital ku dokumentohen histori personale njerëzish nga shtigje të ndryshme jetësore; bashkë-themeluese e kafe-librarisë Dit’ e Nat’, një platformë jo formale e promovimit të filmit, letërsisë dhe muzikës; dhe themeluese e Vera Films, kompani e prodhimit të filmave e fokusuar në mbështetjen e zërave autentik në kinematografi.
KOLEKSIONET: Dokumentar
Krenar Basha Chevron Icon
BIOGRAFIA
KOLEKSIONET
BIOGRAFIA:
KOLEKSIONET: LibrariaRevista & Zinë
Lura Limani Chevron Icon
BIOGRAFIA
KOLEKSIONET
BIOGRAFIA: Lura Limani është shkrimtare, redaktore dhe hulumtuese e njohur për kontributet e saj në fushat e letërsisë, kulturës dhe aktivizmit social. Ajo është bashkëthemeluese e zines së pavarur letrare dhe shtëpisë botuese ‘Lirindja’ si dhe bashkëthemeluese e Kosovo Oral History Initiative - arkiv i historive gojore nga Kosova. Limani ka punuar si kryeredaktore e Prishtina Insight dhe gjithashtu kaqenë hulumtuese në Institute for the Study of Human Rights në Columbia University, New York, ku ka ndihmuar në zhvillimin e projekteve që eksplorojnë drejtësinë sociale dhe të drejtat e njeriut. Një nga veprat më të rëndësishme të saj është libri "Trans në Kosovë: Një Histori e Pakryer", i cili ofron një shqyrtim të thelluar të përvojave dhe sfidave që përballojnë personat transgjinorë në Kosovë dhe më gjerë. Ky libër është një kontribut i vlefshëm në diskutimet mbi identitetin gjinor dhe të drejtat e këtij komuniteti. Ky libër është botuar nga Lirindja & Dylberizm, në vitin 2023. Lura Limani vazhdon të jetë një figurë influente në fushën e letërsisë dhe aktivizmit, duke sjellë përpara histori dhe perspektiva që shpesh mbeten të paeksploruara. ►►► Lura Limani për Arkivin e Lëvizjes LGBTI+ në Kosovë ka dhuruar: 1 artikull serik të publikuar në gazetën ‘Rilindja’ - 2 numra të zines ‘Lirindja’ nga të cilat janë marrë vetëm shkrime në frymën queer.
KOLEKSIONET: Revista & ZinëShtypiShtypi Ditor
Migjen Kelmendi Chevron Icon
BIOGRAFIA
KOLEKSIONET
BIOGRAFIA: Migjen Kelmendi është një personalitet i njohur nga Kosova, i lindur më 12 shtator 1959. Ai është shkrimtar, publicist dhe muzikant i cili filloi karrierën e tij artistike si anëtar i grupit të njohur rock "Gjurmët". Pas përfundimit të studimeve në Fakultetin Juridik të Universitetit të Prishtinës, ai filloi të kontribuojë në media, duke qenë redaktor në Radio Televizionin e Prishtinës dhe më vonë duke themeluar gazetën "Epoka" në vitin 1991. Kelmendi gjithashtu ka luajtur një rol të rëndësishëm në mediat e pasluftës në Kosovë, duke themeluar gazetën javore "Jáva" dhe televizionin RROKUM. Përveç angazhimeve të tij në media dhe muzikë, ai është i njohur edhe për kontributin e tij në sferën e studimeve kulturore dhe politike, duke trajtuar çështje të identitetit shqiptar dhe zhvillimeve politike në Kosovë. ►►► Migjen Kelmendi për Arkivin e Lëvizjes LGBTI+ në Kosovë ka dhuruar: 2 artikuj të të njëjtit numër të publikuar në gazetën ‘Jáva'.
KOLEKSIONET: ShtypiShtypi Ditor
Myrvete Bajrami Chevron Icon
BIOGRAFIA
KOLEKSIONET
BIOGRAFIA: Myrvete Bajrami, së bashku me aktivistë të tjerë, në prill të vitit 2005 themeluan organizatën ‘QESh’ - një iniciativë e rëndësishme në vend që fokusohej në mbrojtjen dhe promovimin e të drejtave të komuniteteve LGBTI+ në Kosovë. Myrvete Bajrami ka luajtur rol në ngritjen e ndërgjegjësimit për çështjet që prekin personat LGBTI+ në Kosovë. Përmes QESh, ajo ka organizuar aktivitete dhe fushata që synonin të edukonin dhe sensibilizonin publikun për rëndësinë e respektimit të të drejtave të njeriut për të gjithë. Myrvete Bajrami ishte pjesë e grupit punues të draftimit të ligjit kundër diskriminimit në vitin 2013-2014 dhe ishte lobuesja kryesore për përfaqësimin e principeve të jodiskriminimit në Kushtetutën e Republikës së Kosovës. Përveç punës me përmirësimin e legjislacionit në Kosovë, Myrvetja ka dizajnuar dhe mbajtur trajnimet e para për Policinë e Kosovës si dhe për zyren prokuroriale dhe gjyqësore të Kosovës. Poashtu së bashku me QESh dhe aktivistët e komuniteteve LGBTI+ ka organizuar marshin e parë në Kosovë në vitin 2014. Myrvetja tash jeton në Suedi së bashku me partnerën e saj Kristinën dhe vajzën e tyre 3 vjeçare. Aktivizmin e saj ajo e ka vazhduar edhe në Suedi duke qenë pjesë e bordit të Malmö Pride dhe RFSL Rådvigning. ►►► Myrvete Bajrami për Arkivin e Lëvizjes LGBTI+ në Kosovë ka dhuruar: 18 artikuj të publikuar në gazetat tradicionale që shtrihen në vitet 2006 – 2007, si dhe 4 numra të plotë të revistës Q-Magazine të formatit PDF.
KOLEKSIONET: Revista & ZinëShtypiShtypi Ditor
Piro Rexhepi Chevron Icon
BIOGRAFIA
KOLEKSIONET
BIOGRAFIA: Piro Rexhepi është hulumtues që shkruan për seksualitetin, dekolonialitetin dhe islamin në Ballkan. Ai është autor i librit “White Enclosures. Racial Capitalism and Coloniality Along the Balkan Route” publikuar më 15 nëntor 2022. Piro Rexhepi është një studiues i shquar që fokusohet në ndërthurjen e politikës, studimeve postkoloniale dhe historive të komuniteteve të margjinalizuara në Evropën Juglindore, me një fokus të veçantë tek myslimanët në Ballkan dhe komunitetet LGBTI+. Ai ka doktoraturë në Politika nga Universiteti i Strathclyde dhe ka mbajtur pozicione kërkimore në institucione prestigjioze si Instituti Max Planck për Studimin e Diversitetit Fetar dhe Etnik. Rexhepi ka eksploruar tema të tilla si kapitalizmi racor, kolonialiteti dhe konstruktimet socio-politike të identitetit në Ballkan, duke i lidhur këto me përvojat e myslimanëve dhe komuniteteve LGBTI+ në Bosnje, Shqipëri dhe Kosovë. Kontributet e tij për komunitetet LGBTI+ janë të rëndësishme dhe të integruara thellë në punën e tij akademike. Aktualisht, ai vazhdon të kontribuojë në hulumtimin dhe mbrojtjen e të drejtave të komuniteteve LGBTI+ në Evropën Juglindore. ►►► Piro Rexhepi për Arkivin e Lëvizjes LGBTI+ në Kosovë ka dhuruar: 44 fotografi, deri tani të publikuara në arkiv janë 11 sosh.
KOLEKSIONET: Arti queerFototekaMixed Media Art
Qerkica dhe Mustafa Chevron Icon
BIOGRAFIA
KOLEKSIONET
BIOGRAFIA: Mustafa dhe Qerkica janë familje me zgjedhje. Një mashkull homoseksual me aftësi të kufizuara dhe një grua transgjinore ashkali, ata jetojnë bashkë dhe kujdesen për njëri-tjetrin prej vitesh. Shtëpia e tyre në Fushë Kosovë, e ndodhur në periferi të Prishtinës, prej kohësh është vend i dashur grumbullimi dhe strehimi për komunitetin LGBTQI*. - SEKHMET
KOLEKSIONET: Fototeka
Rina Kika Chevron Icon
BIOGRAFIA
KOLEKSIONET
BIOGRAFIA: Rina Kika është avokate e njohur për të drejtat e njeriut në Kosovë, e specializuar në mbrojtjen e të drejtave të komuniteteve të margjinalizuara, veçanërisht individëve LGBTIQ+, grave, dhe komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian. Ajo fitoi njohje të madhe për rolin e saj në përfaqësimin e Blert Morinës, një nga personat e parë transgjinor në Kosovë, i cili kërkoi njohje ligjore të gjinisë së tij. Përmes këtij rasti, Kika theksoi boshllëqet dhe sfidat brenda kornizës ligjore të Kosovës lidhur me të drejtat e personave transgjinorë. Përveç avokatisë së saj në Kosovë, Rina ka fituar dy diploma master—një nga Universiteti i Cyrihut në Zvicër dhe një tjetër nga Universiteti Duke në SHBA. Ajo u nderua me një bursë nga Fakulteti i Drejtësisë në Duke, ku gjithashtu bashkëpunoi me Amnesty International. Kika vazhdon të bashkëpunojë ngushtë me Amnesty International dhe organizata të tjera për të drejtat e njeriut, duke theksuar rëndësinë e njohjes dhe mbrojtjes ligjore për grupet e cenueshme, veçanërisht në kontekstin e zhvillimit të kornizës ligjore të Kosovës. ►►► Rina Kika për Arkivin e Lëvizjes LGBTI+ në Kosovë ka dhuruar: 19 dokumente ligjore.
KOLEKSIONET: Dokumente
Shkëlzen Maliqi Chevron Icon
BIOGRAFIA
KOLEKSIONET
BIOGRAFIA:
KOLEKSIONET: Libraria
Youth Initiative for Human Rights – Kosovo (YIHR KS) Chevron Icon
BIOGRAFIA
KOLEKSIONET
BIOGRAFIA: Nisma e të Rinjve për të Drejtat e Njeriut (Youth Initiative for Human Rights) fillimisht është themeluar në vitin 2003 si organizatë jo-qeveritare rajonale, e cila më vonë u transformua në një rrjet rajonal të organizatave me shtrirje në Kosovë, Serbi, Mal të Zi, Bosnje dhe Hercegovinë dhe Kroaci. Nisma e të Rinjve për të Drejtat e Njeriut – Kosovë (Youth Initiative for Human Rights – Kosovo (YIHR KS)) është themeluar në vitin 2004. Për njëzetë (20) vite, YIHR KS ka punuar me sukses në mbrojtjen dhe promovimin e të drejtave të njeriut dhe vlerave demokratike jo vetëm në Kosovë, por edhe në rajon. Në veçanti, YIHR KS është e fokusuar në procesin e ballafaqimit me të kaluarën, mbrojtjen e të drejtave të njeriut dhe sundimin e ligjit, si dhe fuqizimin e rinisë në nivel lokal dhe rajonal. ►►► YIHR për Arkivin e Lëvizjes LGBTI+ në Kosovë ka dhuruar: 2 zine/broshurë, të botuara nga CSGD në vitin 2005 dhe 2007.
KOLEKSIONET: Revista & Zinë